تبیین خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در چهارچوب نوواقع‌گرایی

چکیده

دولت بریتانیا طی یک رفراندوم تاریخی موسوم به برگزیت بعد از بیش از چهار دهه تصمیم به خروج از اتحادیه اروپا گرفت.از همین روی بررسی علل خروج یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اعضای اتحادیه اروپا و بررسی چرایی واگرایی در بزرگ‌ترین و موفق‌ترین نمونه همگرایی منطقه‌ای در تاریخ روابط بین‌الملل بسیار حائز اهمیت است.به همین نحو پژوهش پیش رو جهت تبیین این رویداد نوظهور در پی پاسخ به این پرسش است که چه عواملی موجب شد تا بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شود؟ پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی و از منظر نوواقع‌گرایی بر این فرضیه استوار است که با توجه به ماهیت فراملی‌ مکانیزم سیاسی و اقتصادی حاکم بر اتحادیه اروپا، بریتانیا به واسطه بی‌اعتمادی حاصل از آنارشی حاکم بر نظام بین‌المللی در جهت حفظ حاکمیت ملی خود در برابر وابستگی متقابل و همچنین کسب منافع حداکثری در مقایسه سود نسبی و مطلق از اتحادیه اروپا خارج شد.بر اساس چهارچوب نظری نظام محور پژوهش برگزیت ریشه در عواملی دارد که برآیند بی اعتمادی منتج از نظام آنارشیک محسوب می شوند.به طوری که بریتانیا به جهت حفظ حاکمیت ملی خود در برابر وابستگی متقابل حاصل از مکانیزم سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا و همچنین مقایسه سود نسبی و مطلق خود به جهت کسب منافع حداکثری به مثابه یک بازیگر عاقل با رویکردی مبتنی بر هزینه-فایده از اتحادیه اروپا خارج گردید.چنانکه بر اساس نتایج به دست آمده خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا افزایش رشد اقتصادی و آزادی عمل بیشتری برای این کشور در عرصه بین المللی به همراه داشته است.

دانلود مقاله

جایگاه مبانی فکری اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در سیاست ‌خارجی ایالات‌متحده

چکیده

بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها متشکل از نومحافظه‌کاران یهودی‌الاصل حزب جمهوری‌خواه همواره طی قرن 21 به عنوان یکی از اتاق‌های فکر شاخص ایالات‌متحده خصوصاً در زمینه مسائل سیاست ‌خارجی این کشور در منطقه غرب آسیا مطرح بوده است. به طوری که مقامات و مسئولین دولت‌های مختلف آمریکا و همچنین اعضای کنگره این کشور با حضور و مشارکت فعال در این بنیاد به عنوان یکی از لابی­‌های رژیم صهیونیستی در واشنگتن روابط قابل توجهی با این اندیشکده دارند. از همین رو پاسخ به این پرسش ضروری است که با گذشت بیش از دو دهه از آغاز فعالیت‌های بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها مبانی فکری نومحافظه‌کارانه این اندیشکده چه جایگاهی در سیاست ‌خارجی ایالات‌متحده دارد؟ پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه‌ای در قالب بررسی و تطبیق مبانی فکری نومحافظه‌کارانه بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با رویکردهای نهادینه شده در سیاست ‌خارجی آمریکا بر این فرضیه معتقد است که سیاست ‌خارجی ایالات‌متحده نه تنها تحت تاثیر اندیشه نخبگان نئوکان‌ بنیانگذار و عضو این اندیشکده است بلکه بررسی رفتار خارجی واشنگتن در دوره پسا جنگ سرد نشان می‌دهد مبانی فکری این اندیشکده از تئوری به عمل در سیاست ‌خارجی ایالات‌متحده رسوخ کرده است. چنان‌که بر اساس نتایج به دست آمده عملکرد دولت‌های مختلف دموکرات و جمهوری‌خواه‌ آمریکا در حوزه سیاست ‌خارجی طی دوران پسا جنگ سرد مبتنی بر سه رکن مکمل سیاست تغییر رژیم، یک‌جانبه‌گرایی و حمله پیشگیرانه است و این روند در عین تلاش برای تامین حداکثری منافع آمریکا و گسترش ارزش‌های آمریکایی، در پی حفظ امنیت رژیم صهیونیستی نیز می‌باشد.

نقش جامعه‌پذیری بین‌المللی در تحکیم الگوی امنیت جمعی و ثبات امنیت بین الملل

چکیده

امنیت بین‌المللی به‌رغم وجود نهادهای بین‌المللی و ساز و کارهای حقوقی در قالب امنیت جمعی،همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ دولت‌ها و مراجع بین‌المللی، با چالش‌ها و تهدید‌ات عمدتاً نظامی روبرو بوده است.این در حالی است که با ظهور روند جهانی‌شدن مفاهیم جدیدی همچون جامعه‌پذیری بین‌المللی در ادبیات روابط بین‌الملل شکل گرفته است که به‌مثابه یک متغیر نوپدید روند مطالعات سنتی امنیت از سوی خردگرایان را با چالش روبرو کرده.از همین ‌رو پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که گسترش و افزایش میزان جامعه‌پذیری بین‌المللی در میان دولت‌‌ها چگونه موجب ثبات امنیت بین‌المللی می‌شود؟ پژوهش پیش‌رو با بهره‌گیری از رویکرد نظری و فرانظری سازه‌ا‌نگاری و در قالب روشی تبیینی بر این فرضیه استوار است که گسترش و افزایش سطح جامعه‌پذیری بین‌المللی در میان دولت‌ها می‌تواند به واسطه تحکیم مکانیزم امنیت جمعی موجب ثبات امنیت بین‌المللی شود.به طوری که از منظر سازه‌انگاری جامعه‌پذیری بین‌المللی به ‌مثابه فرآیندی محسوب می‌شود که با درونی سازی ارزش‌ها و هنجارهای بین‌المللی و به‌ تبع آن شکل‌گیری دانش،هنجارها و ایده‌های مشترک جهانی و انتقال آن از یک بازیگر به بازیگر دیگر در نهایت باعث برسازی یک هویت جمعی شود که این امر ارتقای جایگاه هنجارها و ارزش‌های مشترک بین‌المللی و همچنین افزایش کارکرد نهادهای بین‌المللی را به دنبال دارد.به‌طوری‌که طی این فرآیند با تحقق اجتماع امنیتی، ثبات امنیت بین‌المللی به واسطه تحکیم مکانیزم الگوی امنیت جمعی محقق می‌گردد.

افول نظم‌ بین‌المللی لیبرال از منظر رهیافت‌های نظری مکتب لیبرالیسم

 

چکیده
افول نظم‌ بین‌المللی‌ لیبرال یکی از موضوع‌های مطالعاتی مهم روابط بین‌الملل طی سال‌های اخیر است.برهمین‌اساس پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که مهم‌ترین ادله افول نظم‌ بین‌المللی لیبرال کدامند؟ پژوهش از منظر تحلیلی رهیافت‌های نظری لیبرالیسم به انجام رسیده و چنین نتیجه گرفته است که: تضعیف ارکان سه‌گانه نظم لیبرال (نظام سیاسی لیبرال دموکراسی، تجارت آزاد جهانی و نهادهای بین‌المللی) دلالت بر افول نظم‌ بین‌المللی لیبرال دارند. ضمناً بر اساس شواهد تاریخی در این بین سیاست های آمریکا نقش مهمی در تسریع روند افول ارکان نظم لیبرال داشته است.

 

 دانلود مقاله

مقایسه رویکرد سه نسل پارادایم واقع‌گرایی نسبت به نظام بین‌الملل

چکیده

گرایش‌های مختلف پارادایم واقع‌گرایی هر یک مبتنی بر مبانی فرانظری و نظری خود رهیافت متفاوتی را نسبت به نظام بین‌الملل منعکس می‌نمایند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که کدام یک از سه نسل پارادایم واقع‌گرایی از توان تبیینی جامع و دقیق‌تری در خصوص نظام بین‌الملل برخوردار است؟ پژوهش پیش‌رو بر این فرضیه استوار است که نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک به‌مثابه نسل سوم پارادایم واقع‌گرایی در مقایسه با دو نسل اول و دوم دارای توان تبیینی جامع و دقیق‌تری است. این پژوهش با استفاده از روش تبیینی ماهیت و اجزای نظام بین‌الملل را در قالب چهار مفهوم آنارشی، دولت، قدرت و موازنه قوا از منظر سه نسل پارادایم واقع‌گرایی شامل واقع‌گرایی کلاسیک، نوواقع‌گرایی و واقع‌گرایی‌نوکلاسیک مورد مقایسه قرار داده. طبق نتایج به‌دست‌آمده واقع‌گرایی‌نوکلاسیک به‌واسطه ترکیب سطوح تحلیل خرد و کلان و بهره‌گیری از متغیرهای مداخله‌گر و عوامل انگاره‌ای با واقعیت‌های حاکم بر نظام بین‌المللی سازگاری بیشتری دارد و به تبع تبیین جامع و دقیق‌تری نسبت به نظام بین‌الملل ارائه می‌نماید و واقع‌گرایی‌نوکلاسیک در عین حفظ مبانی بنیادی پارادایم واقع‌گرایی نسبت به دو نسل متقدم واقع‌گرایی از توان تبیینی بالاتری برخوردار است.

دانلود مقاله

توسعه نیافتگی مفهوم امنیت در سیاست‌گذاری امنیت ملی

چکیده

حفظ امنیت ملی به‌مثابه مفهومی مبهم و چندبعدی همواره هدف نهایی دولت‌ها به‌عنوان مرجع اصلی امنیت به شمار می‌رود.همچنین طراحی و اجرای راهبرد امنیت ملی پیوسته یکی از وظایف اصلی و اجتناب‌ناپذیر دولت‌ها برای تأمین منافع ملی محسوب می‌شود.این در حالی است که  اساساً استراتژی امنیت ملی کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه در تئوری و عمل تحت تأثیر تعریف موسع امنیت است. Read more “توسعه نیافتگی مفهوم امنیت در سیاست‌گذاری امنیت ملی”

تأثیر سیاست خارجی دولت ترامپ بر مکانیزم امنیت دسته‌جمعی

چکیده

مکانیزم امنیت دسته‌جمعی به‌عنوان الگویی جهت حفظ و گسترش امنیت بین‌المللی دارای الزامات و مختصاتی است که از سوی نوواقع‌گرایان به علت ماهیت آرمان‌گرایانه آن همواره مورد انتقاد بوده است از طرفی نقض این مکانیزم به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم کارکرد الگوی امنیت دسته‌جمعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. Read more “تأثیر سیاست خارجی دولت ترامپ بر مکانیزم امنیت دسته‌جمعی”

خروج از برجام به‌مثابه بازی با حاصل جمع صفر

چکیده

خروج امریکا از برجام و اتخاذ سیاست فشار حداکثری در چهارچوب تحریم‌های یکجانبه چندبعدی سرآغاز فصل تازه‌ای از بحران در روابط خارجی ایران محسوب می‌شود.این روند نه‌تنها بیش از هر زمان موجب تشدید تنش‌های دوجانبه تهران-واشنگتن شده است بلکه بقای برجام را نیز به علت عدم کارکرد اولیه علی‌رغم تلاش دیگر طرفین با چالش جدی مواجه ساخته. Read more “خروج از برجام به‌مثابه بازی با حاصل جمع صفر”

تأثیر سیاست خارجی اقتصادمحور ترامپ بر نظم امنیتی غرب آسیا

چکیده 

در طول دهه‌ها منطقه غرب آسیا به لحاظ اقتصادی جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایالات‌متحده داشته است به‌طوری‌که می‌توان گفت یکی از دلایل استمرار و گسترش حضور نظامی آمریکا در این منطقه،فرای دغدغه‌های سیاسی و امنیتی همواره منافع اقتصادی بوده است. Read more “تأثیر سیاست خارجی اقتصادمحور ترامپ بر نظم امنیتی غرب آسیا”

شکاف استراتژیک در غرب، فرصتی استراتژیک برای ایران

چکیده

سیاست خارجی آمریکا در دوران ترامپ به همان میزان که تلاش می‌کند ایران را با بحران‌های داخلی و خارجی مواجه سازد، هم‌پیمانان اروپایی ایالات‌متحده را نیز نسبت به ادامه همراهی همه‌جانبه آمریکا در عرصه‌های بین‌المللی به علت کاهش ماهیت کارکردگرایانه روابط طرفین دچار تردید کرده است. Read more “شکاف استراتژیک در غرب، فرصتی استراتژیک برای ایران”